Volksraadplegingen

Inhoud

Bij een gemeentelijke volksradpleging legt de gemeente een vraag met betrekking tot een gemeentelijke materie voor aan de kiezers van de betrokken gemeente.

Een volksraadpleging kan enkel betrekking hebben op zaken van (zuiver) gemeentelijk belang of onderwerpen van gemengd belang.

De gemeenteraad kan op eigen initiatief een volksraadpleging organiseren maar ook als inwoner kan je een volksraadpleging afdwingen als er bepaalde voorwaarden zijn vervuld.

Er kan geen volksraadpleging plaatsvinden tijdens:

  • de twaalf maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen;
  • de veertig dagen voor de rechtstreekse verkiezing van de leden van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, het Europees Parlement of de gemeenschaps- en gewestparlementen.

Het decreet over het lokaal bestuur bepaalt daarnaast dat een volksraadpleging slechts eenmaal om de zes maanden kan plaatsvinden met een maximum van zes volksraadplegingen per bestuursperiode.

Tussen twee vernieuwingen van de gemeenteraad kan er maar één volksraadpleging over hetzelfde onderwerp plaatsvinden.

Voorwaarden

Voorwaarden indiener van het verzoek

Het decreet over het lokaal bestuur bepaalt dat inwoners onder bepaalde voorwaarden kunnen
verzoeken om een volksraadpleging te organiseren.
De persoon die om een volksraadpleging verzoekt, moet:

  • in het bevolkingsregister van de gemeente ingeschreven of vermeld zijn;
  • de leeftijd van zestien jaar bereikt hebben;
  • niet het voorwerp uitmaken van een veroordeling of beslissing die de uitsluiting of schorsing van het kiesrecht meebrengt.

De indiener moet op de datum van indiening voldoen aan voormelde voorwaarden.

Voorwaarden verzoek

Het verzoek van de inwoner(s) tot het organiseren van een volksraadpleging moet eveneens voldoen aan een aantal vormvereisten. De gemeenteraad is verplicht een volksraadpleging te organiseren als het verzoek voldoet aan de voorwaarden in het decreet over het lokaal bestuur.
Het verzoek moet:

  • gesteund zijn door een voldoende aantal inwoners:
    o 20% van de inwoners in de gemeenten met minder dan 15.000 inwoners;
    o 3000 inwoners in gemeenten met minstens 15.000 inwoners en minder dan 30.000
    inwoners;
    o 10% van de inwoners in gemeenten met minstens 30.000 inwoners.
  • gericht zijn aan het college van burgemeester en schepenen en ingediend met een aangetekende brief of door afgifte tegen ontvangstbewijs;
  • vergezeld zijn van een toelichtende/gemotiveerde nota en stukken ter voorlichting;

Procedure

U dient het verzoek in via een aangetekend schrijven gericht aan het college van burgemeester en schepenen. Uw verzoek moet voldoen aan de gevraagde voorwaarden.

Het college van burgemeester en schepenen onderzoekt of het verzoekschrift voldoet aan de voorwaarden die het decreet over het lokaal bestuur oplegt.

Het college van burgemeester en schepenen onderzoekt ook of het verzoek gesteund is door een voldoende aantal geldige handtekeningen. Dit onderzoek kan plaatsvinden voor of na dat het college controleert of het verzoekschrift voldoet aan de voorwaarden van het decreet.

Het college schrapt tijdens het onderzoek volgende handtekeningen:

  • dubbele handtekeningen;
  • handtekeningen van personen die niet voldoen aan de in het decreet opgelegde voorwaarden;
  • handtekeningen van personen van wie de gegevens ontoereikend zijn om toetsing van de identiteit mogelijk te maken.

De controle eindigt als het vereiste aantal handtekeningen is bereikt.

De gemeenteraad beslist of het verzoek toelaatbaar is.

Wat meebrengen

U bezorgt het verzoekschrift gericht aan het college van burgemeester en schepenen via een aangetekende brief.

Kostprijs

Het indienen van een verzoek tot volksraadpleging is gratis.

Uitzonderingen

De regelgeving stelt dat sommige aangelegenheden niet het voorwerp kunnen zijn van een volksraadpleging.

Het gaat om:

  • persoonlijke aangelegenheden;
  • aangelegenheden over de jaarrekening, het meerjarenplan en de aanpassingen ervan;
  • aangelegenheden over de gemeentebelastingen en retributies;
  • aangelegenheden die niet tot de bevoegdheid van de gemeente behoren.

Regelgeving

https://lokaalbestuur.vlaanderen.be/werking-bestuur/burgerparticipatie/volksraadplegingen

Voor wie

Voor de inwoners die een antwoord willen op een vraag van louter gemeentelijk belang en die voldoen aan de voorwaarden voor het indienen van dit verzoek.