Omgaan met de wolf
Beleid in Oudsbergen
Door de toenemende roedels in Europa was het een kwestie van tijd voor de wolf zich opnieuw in onze streken zou vestigen. In 2018 was Oudsbergen als eerste gemeente in Vlaanderen aan de beurt. De waarnemingen namen toe, samen met de aanvallen op gedomesticeerde dieren. Dit zorgde voor veel ongerustheid en tegenkanting.
Het gemeentebestuur van Oudsbergen kiest voor een nuchtere aanpak. Geen debat voor of tegen de wolf. Hoe gaan we als gemeente op een duurzame manier om met de nieuwe situatie? De Vlaamse overheid is bevoegd en zet de lijnen uit. We vragen maximale ondersteuning op het vlak van betrouwbare communicatie, preventieve maatregelen en afhandeling bij schade.
Maatregelen
1. Probleemwolf
Er is een verschil tussen problemen met een wolf en een echte probleemwolf. Wat is nog normaal gedrag en wanneer spreken we echt over een probleemwolf?
Er is een interventieprotocol uitgewerkt waarin helder wordt afgelijnd wat normaal gedrag is en wat niet. Voor elke risicosituatie is een stappenplan voorzien. Het protocol houdt rekening met het natuurlijk gedrag en de ecologie van de wolf én met de specifieke, ruimtelijke situatie in Vlaanderen.
2. Is afrasteren van het wolvengebied een optie?
In de periode die volgde op de eerste waarnemingen kregen we regelmatig de vraag of het mogelijk zou zijn om een wolvengebied af te rasteren. Dit is onderzocht en hier is duidelijkheid over.
Dat is juridisch onmogelijk. Los daarvan is deze piste niet doeltreffend of praktisch haalbaar. Wolven hebben een leefgebied van gemiddeld 200 km². De huidige roedel heeft zelfs een leefgebied van meer dan 400 km². Het is onmogelijk om zo'n groot gebied af te rasteren.
3. Is het systematisch monitoren van wolven een optie?
Wolven worden niet standaard gevangen en voorzien van een zender. Het is onmogelijk om wolven te monitoren of veehouders te waarschuwen. Een chip als identificatie laat geen permanente monitoring toe. Dit zou enkel nuttig zijn voor uitlezing bij de vondst van een dood exemplaar.
4. Wolf Fencing Team is nodig voor goede preventie
Sinds 2019 bestaat er een samenwerking tussen Natuur en Bos en het Wolf Fencing Team Belgium (WFTB), vertegenwoordigd door Natuurpunt en WWF. WFTB zet in op gratis gedetailleerde adviesverlening voor veehouders en op ondersteuning bij plaatsing met behulp van vrijwilligers.
5. Geen onderscheid tussen doelgroepen
Alle veehouders, alle diersoorten en soorten afrasteringen met bevestigde resultaten moeten gesubsidieerd worden.
De vernieuwde subsidieregeling van Natuur en Bos laat toe dat naast particuliere veehouders ook verenigingen in aanmerking komen voor subsidies. Verder is de regeling sterk uitgebreid ten opzichte van de vorige door het opnemen van meerdere diersoorten, naast elektrische ook niet-elektrische maatregelen, ...
6. Duidelijke richtlijnen over wolfwerende afrastering
Net zoals voor schapenhouders moeten er duidelijke richtlijnen uitgeschreven worden voor het correct wolfwerend afrasteren en beschermen van paarden en runderen.
In deze brochure over schade en preventie, die in samenwerking met het Wolf Fencing Team werd opgemaakt, staat specifieke informatie over het beschermen van runderen en paarden tegen wolven.
7. Geen onderscheid tussen eigenaars, pachters of huurders
Het kan niet zijn dat enkel eigenaars van gronden aanspraak kunnen maken op een tegemoetkoming voor wolfwerende maatregelen.
In de nieuwe subsidieregeling van Natuur en Bos kunnen niet alleen eigenaars maar ook pachters en huurders aanspraak maken op een tegemoetkoming. De grond moet in eigendom van de aanvrager zijn, of de aanvrager heeft een zakelijk recht (bv. vruchtgebruik of erfpacht) of persoonlijk recht (bv. pachter of huurder) op de grond dat het nemen van wolfwerende maatregelen toestaat. Indien de grond niet in eigendom is van de aanvrager, is de aanvrager verantwoordelijk voor het bekomen van de nodige instemming van de eigenaar.
8. Maximale vergoeding voor preventieve maatregelen en schadegevallen
Alle kosten voor investering en onderhoud aan omheining én schade aan dieren bij hobby- en professionele veehouders moeten maximaal vergoed worden.
Preventie
Professionele veehouders kunnen terecht bij het Departement Landbouw en Visserij: https://lv.vlaanderen.be/nl/subsidies/vlif-steun/niet-productieve-investeringssteun. Een tegemoetkoming tot 100% verkregen is voorzien voor het wolfwerend maken van een bestaand raster. Er is geen tussenkomst voor onderhoud voorzien.
Niet professionele veehouders kunnen terecht bij de subsidieregeling van Natuur en Bos. Deze regeling voorziet een tegemoetkoming van 90% en een onderhoudsbijdrage voor elke aanvrager.
Schadevergoeding
Elke veehouder in Vlaanderen recht heeft op een schadevergoeding, dit in tegenstelling tot subsidies die enkel binnen de afgebakende risicozone kunnen verkregen worden. Zoals in het wolvenplan beschreven, worden in geval van gewonde dieren ook dierenartskosten vergoed. Informatie over de schadevergoeding vind je in het Wolvenplan
9. Snelle uitbetaling van dossiers
Subsidies
De termijnen voor het behandelen van de subsidieaanvragen en het uitbetalen van de subsidies zijn vastgelegd in het Besluit van de Vlaamse regering tot vaststelling van de regels voor de subsidiëring van wolfwerende maatregelen.
Schade
De termijn voor het indienen van een schadedossier bedraagt 12 werkdagen. De uitbetaling van de schade is afhankelijk van enkele factoren. Is de schade effectief veroorzaakt door de wolf, zijn de aangevallen dieren wettelijk geregistreerd, is er een correcte raming van de uit te betalen vergoeding,…
10. Transparantie en snelheid
Sinds begin 2022 wordt elk schadegeval binnen 1 à 2 werkdagen op de website van Natuur en Bos geplaatst. Deze informatie wordt pas gepubliceerd van zodra er een schadevaststelling heeft plaatsgevonden, zodat enkel betrouwbare info wordt weergegeven.