Gruitrode behoorde oorspronkelijk tot het Graafschap Loon. In die tijd was het domein omgeven door landduinen en onvruchtbaar gebied. Het dorp – een strook vruchtbare grond – was als het ware een paradijs.
Ook nu is de Commanderij van Gruitrode nog steeds omringd door paarsbloeiende heide, bossen en goudkleurige duinen. Onderweg naar de Oudsberg, de hoogste landduin van Vlaanderen, passeer je over de historische geuzenbaan.
De geuzenbaan
Over de herkomst van deze benaming 'geuzenbaan' is er geen eensgezindheid. Volgens de lokale mythe herinnert de naam aan de terugtocht van Willem van Oranje en de geuzen na de Slag bij Geldenaken tegen de hertog van Alva, in 1568. Daar zijn echter nooit bewijzen voor teruggevonden. Het lijkt onwaarschijnlijk dat een leger van tienduizenden omweg zou maken voor de beperkte riddermacht van de Duitse Ridderorde die in de Commanderij was gevestigd. Volgens historicus Jo Corstjens zou geuzenbaan een verbastering kunnen zijn van Giès(e)baan. De baan liep immers recht naar het erf van de familie Ghijsen, Gieze in het dialect.
